Tysiące osób przybyło w niedzielę (20.07) do Gib na obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej. Mowa o rocznicowych uroczystościach, które od 34 lat organizuje gminny samorząd i miejscowa parafia. Jak co roku zebrani zgromadzili się na mszy świętej przed kościołem pod wezwaniem świętej Anny, gdzie kazanie wygłosił ksiądz biskup pomocniczy diecezji ełckiej Dariusz Zalewski.
Następnie przedstawiciele władz, służb mundurowych i wojska, szkół oraz licznie zebrani mieszkańcy i przybyli goście przeszli pod wzgórze w Gibach będące symboliczną mogiłą ofiar Obławy Augustowskiej. Był apel poległych, salwa honorowa oraz złożenie kwiatów. Pod wzgórzem głos zabrał między innymi Bronisław Komorowski, były prezydent RP, który mówił między innymi, że pamięci i obchodom Obławy Augustowskiej powinna towarzyszyć jedność.
Obława Augustowska była największą, powojenną zbrodnią dokonaną na Polakach po II wojnie światowej. W lipcu 1945 roku Armia Czerwona, wspierana przez NKWD i komunistycznych kolaborantów, aresztowała co najmniej 7000 osób, mieszkańców regionu. Działania były skierowane przeciwko polskiemu podziemiu niepodległościowemu. Aresztowanych brutalnie przesłuchiwano i torturowano. Część z nich wywieziono w nieznanym kierunku, a bliscy przez lata daremnie próbowali poznać ich los. PRL-owskie władze tłumiły wszelkie próby wyjaśnienia sprawy. Nadal nie wiadomo gdzie oprawcy pogrzebali ofiary swojej zbrodni.
– Stąd żal, który nie może się ukoić – mówiła Monika Mielczarek z domu Krzywosz, która straciła w Obławie między innymi dziadka – Jana Krzywosza.
W latach 80-tych Obywatelski Komitet Poszukiwań Mieszkańców Suwalszczyzny Zaginionych w Lipcu 1945 roku ustalił nazwiska około 600 ofiar. Rolę Komitetu i nazwiska jego członków przypomniał Piotr Bajer, ostatni żyjący jego założyciel. Wspominał nieżyjących już Mirosława Basiewicza i Stanisława Kowalczyka. Więcej chętnych do założenia Komitetu nie było, bo próba wyjaśnienia okoliczności zbrodni w komunistycznej Polsce wymagała wielkiej odwagi.
Natomiast Marian Luto, były starosta sejneński przypomniał o okoliczności budowy pomnika Obławy Augustowskiej w Gibach. Jak mówił, z pomysłem ustawienia krzyża otoczonego głazami wystąpił nieżyjący już profesor Andrzej Strumiłło. W budowę zaangażowało się społecznie wiele osób. Robert Bagiński, wójt gminy Giby w krótkim wystąpieniu zwrócił uwagę, że mimo zaangażowania samorządu w obchody i zagospodarowanie pomnika, wzgórze w Gibach nadal nie należy do gminy, nad czym wójt ubolewa.
Głos zabrali też parlamentarzyści Adam Andruszkiewicz, Jacek Niedźwiedzki oraz Jacek Sasin, wicemarszałek województwa podlaskiego Bogdan Dyjuk oraz reprezentujący premiera wicewojewoda podlaski Michał Gąsowski. Łukasz Kudlicki, doradca szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego, który odczytał list Andrzeja Dudy, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, a list od prezydenta elekta Rzeczypospolitej Polskiej Karola Nawrockiego odczytał Marek Jedynak, dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku. Całość zwieńczyła obszerna inscenizacja historyczna z udziałem licznych rekonstruktorów i zabytkowych pojazdów.
